Nghệ thuật thủ công truyền thống vùng Oku-Aizu (tỉnh Fukushima) (2) – đan lát

Tại Nhật, gắn với mỗi địa phương đều có các nghề thủ công truyền thống đi cùng với những câu chuyện riêng được lưu giữ qua nhiều thế hệ.

Trong bài này, WAppuri mời bạn đến với câu chuyện của nghề đan lát tại làng Mishima vùng Oku-Aizu (tỉnh Fukushima).

(ảnh: 三島町生活工芸館)

Nguồn gốc ra đời

Khi mùa đông đến, làng Mishima cùng phần lớn khu vực Oku-Aizu sẽ chìm trong màn tuyết trắng xóa. Đây cũng là thời điểm cư dân địa phương tạm gác lại việc đồng áng để chuyển sang sản xuất các mặt hàng thủ công mà nhiều nhất là các sản phẩm đan lát.

(ảnh: 三島町生活工芸館)

Việc thay đổi này vốn đã có truyền thống từ xa xưa và đi cùng với đó là sự ra đời của nghề đan lát địa phương. Tên gọi đầy đủ trong tiếng Nhật của nghề thủ công này là Oku Aizu Amikumizaiku (奥会津編み組細工).

Có thể bạn chưa biết, Mishima vốn mệnh danh là một trong những ngôi làng đẹp nhất xử sở hoa anh đào. Đa phần cảnh quan thị trấn được bao bọc bởi những cánh rừng và những con đường chạy dọc bờ biển. Cảnh sắc thay đổi theo từng mùa, bức tranh phong cảnh huyền ảo được dệt từ những làn sương mờ tan ra từ phía dòng sông, tất cả đã tạo nên một sức hút kỳ lạ của ngôi làng. Lễ rước đuốc Olympic Tokyo 2020 – Ngày 27 tháng 3 (4) – Thành phố Aizuwakamatsu, tỉnh Fukushima | WAppuri
(ảnh: 三島町生活工芸館)

Các dòng sản phẩm chính

Được biết, tất cả nguyên liệu sản xuất đều đến từ các loại cây trồng địa phương và mỗi loại lại có những ưu điểm khác nhau. Người nghệ nhân sẽ dựa theo đó mà tạo ra các sản phẩm riêng biệt có thể phát huy hết điểm mạnh của từng chất liệu.

Thêm một điều đặc biệt nữa là kỹ thuật đan của từng loại cũng không giống nhau.

(ảnh: 三島町生活工芸館)

Cùng xem qua các dòng sản phẩm chính của làng nghề đan lát truyền thống vùng Oku-Aizu bạn nhé!

Sản phẩm đan Hiroro (ヒロロ細工)

Nguyên liệu sử dụng là một loại cây mọc dại ở núi, có tên tiếng Nhật là miyamakansuge (ミヤマカンスゲ). Cứ đến mùa hè dân làng lại cùng nhau vào rừng thu hoạch loại cây này, bắt đầu chuẩn bị làm những sản phẩm mùa đông.

(ảnh: 三島町生活工芸館)

Các mặt hàng thường thấy của dòng này là túi cầm tay, túi đeo vai, v.v.. Sản phẩm đan Hiroro được nhiều người yêu thích do có kiểu đan gần giống với hoạ tiết đăng ten, mang lại nét đẹp tinh tế và nhẹ nhàng cho người dùng.

(ảnh: 三島町生活工芸館)
(ảnh: 三島町生活工芸館)

Sản phẩm đan Yamabudo (山ブドウ細工)

Cư dân địa phương sẽ sử dụng lớp vỏ đầu tiên của cây yamabudo (山ブドウ) để đan thành rổ đựng hay giỏ xách đồ nặng. Được biết lớp vỏ cây có đặc tính dẻo dai vượt trội, nhờ vậy mà sản phẩm làm ra cũng có độ bền khá cao.

(ảnh: 三島町生活工芸館)

Sản phẩm đan Matatabi (マタタビ細工)

Sản phẩm đan từ cây matatabi được đánh giá có khả năng thoát nước tốt, chính vì vậy mà dòng này chủ yếu sản xuất các vật dụng nhà bếp. Ví dụ như chiếc rổ vo gạo bên dưới.

(ảnh: 三島町生活工芸館)

Để tăng độ chắc chắn, sản phẩm sau khi đan xong sẽ được phơi tuyết, còn gọi là yukizarashi (雪晒). Đây quả thật là một cách làm độc đáo, họ đã tận dụng được chính đặc sản địa phương là tuyết để có những sản phẩm đan lát chất lượng cao!

(ảnh: 三島町生活工芸館)

Ngoài ra, được biết trong cả ba cách đan trên, mọi công đoạn từ việc thu hoạch nguyên liệu cho đến hoàn thiện sản phẩm đều do một người đảm nhận.

Có thể nói mỗi sản phẩm đều mang đậm dấu ấn cá nhân của từng người thợ và cũng là sự tri ân mà họ dành đến cho thiên nhiên quê hương, cho các thế hệ đã lưu giữ và trao truyền di sản quý giá này.

Kougeikan – không gian trưng bày, sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ

Nếu có dịp dừng chân tại Mishima, một trong những ngôi làng đẹp nhất của Nhật Bản, bạn đừng quên ghé thăm không gian trưng bày và sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ Kougeikan (生活工芸館).

Tên gọi 三島町生活工芸館 | 雪国の手仕事
Trang chủ https://www.okuaizu-amikumi.jp/
Instagram https://www.instagram.com/kougeikan/
Điện thoại 0241-48-5502
Địa chỉ 395 Suwanoue, Nairi, Onuma gun, Fukushima, Nhật Bản
Thời gian hoạt động 09:00 – 17:00 * Nghỉ thứ Haiai hằng tuần, nghỉ bù vào ngày tiếp theo của các dịp lễ, nghỉ từ 31/12 đến 1/1
Vé tham quan miễn phí
(ảnh: 三島町生活工芸館)