Quà lưu niệm Nhật Bản ý nghĩa. Vì sao nên chọn bộ thẻ bài Hyakunin Isshu?
Khi đi Nhật, bạn sẽ chọn mua quà lưu niệm gì? Bánh kẹo truyền thống, đồ dùng linh tinh, văn phòng phẩm hay “kimono" là những sản phẩm được ưa chuộng, nhưng nếu bạn có hứng thú với văn hoá Nhật Bản thì tôi xin giới thiệu đến các bạn bộ thẻ bài Hyakunin Isshu.
Hyakunin Isshu (百人一首 – Bách Nhân Nhất Thủ) vốn là tên một tập thơ của Nhật có từ thế kỷ XII, tuyển chọn 100 bài thơ Nhật (waka) xuất sắc nhất của 100 tác giả tiêu biểu trong suốt thời gian từ thế kỷ VII đến thế kỷ XII. Trò chơi thẻ bài cùng tên ra đời trên cơ sở tập thơ này. Đây là trò mà nhiều người Nhật từng chơi vào thuở nhỏ, được dùng để học thơ Nhật cũng như thi thố trong các hội thi thơ Hyakunin Isshu.
Waka (“thơ Nhật") là thể thơ tiêu biểu, truyền thống của Nhật Bản, vốn là thú vui của giới quý tộc triều đình xưa. Khuôn nhịp 5-7-5-7-7. Phần 5-7-5 đầu gọi là câu trên (kami-no-ku), phần 7-7 sau gọi là câu dưới (shimo-no-ku). Ngoài ra còn có loại thơ chỉ gồm phần câu đầu kami-no-ku, chính là thơ haiku.
Luật chơi Hyakunin Isshu cơ bản
Bộ thẻ bài Hyakunin Isshu gồm hai loại thẻ: thẻ hình (efuda) vẽ hình với cả bài thơ và thẻ chữ (jifuda) chỉ có phần câu dưới viết bằng chữ Hiragana. Cách chơi như sau:
1. Bày ngẫu nhiên các thẻ chữ ra, thẻ hình vẫn để sấp thành cọc.
2. Một người sẽ lần lượt lấy thẻ hình từ cọc lên và đọc to phần câu trên.
3. Mọi người sẽ thi nhau xem ai lấy được thẻ chữ tương ứng nhanh hơn. Sau cùng người lấy được nhiều thẻ nhất sẽ thắng cuộc.
Sau đây là một đoạn phim giải thích đơn giản cách chơi. Bạn tham khảo nhé.
Đó là cách chơi cơ bản, ngoài ra còn có thể chơi theo nhiều kiểu khác chẳng hạn như đổi vai trò hai loại thẻ, chơi đồng đội, v.v..
Vì sao bạn nên chọn bộ thẻ Hyakunin Isshu?
Có 3 lý do bạn nên chọn mua bộ thẻ Hyakunin Isshu:
Hình minh hoạ đẹp đẽ, đậm nét Nhật Bản
Hình vẽ trên các thẻ hình Hyakunin Isshu là hình ảnh minh hoạ bài thơ và tác giả trong trang phục truyền thống Nhật Bản. Nếu có hứng thú với văn hoá Nhật Bản, hẳn bạn sẽ thấy thích.
Hơn nữa, không chỉ có hình minh hoạ truyền thống, ngày nay còn có những bộ thẻ vẽ theo phong cách hiện đại hoặc là nhân vật manga, anime được yêu thích.
Có ích cho việc học tiếng Nhật
Các bài waka trên thẻ hình viết có cả chữ Kanji, nhưng trên thẻ chữ thì chỉ viết bằng chữ cái Hiragana. Nếu chơi theo luật cơ bản, bạn buộc phải thuộc lòng cả 100 bài, còn nếu chơi kiểu đọc thẻ chữ chọn thẻ hình thì sẽ dễ hơn, có ích cho việc học chữ Hiragana và một số chữ Kanji cơ bản.
Ngoài ra, có những bộ thẻ Hyakunin Isshu có kèm CD đọc các bài waka. Bạn cũng có thể chơi bằng cách cho phát ngẫu nhiên các bài trong CD. Giọng đọc trong CD là giọng các diễn viên lồng tiếng ăn khách ở Nhật.
Dù không có CD, bạn cũng có thể tìm kiếm từ khoá “百人一首 読み上げ" bằng tiếng Nhật, sẽ ra các app và đoạn clip đọc Hyakunin Isshu. Sau đây là một clip như vậy:
Có ích cho việc tìm hiểu văn hoá Nhật Bản
Mỗi một tác giả trong tuyển tập thơ Hyakunin Isshu đều là các nhân vật lịch sử có thật. Khi tìm hiểu ý nghĩa của các bài thơ, bạn nên tìm hiểu cả về tác giả thơ nữa. Biết được hoàn cảnh xuất xứ của bài, bạn sẽ hiểu được người đương thời đã yêu chuộng cái gì, buồn lo điều gì.
Khi tìm bằng từ khoá tiếng Nhật “百人一首 英訳" hay tiếng Anh “poem card game", sẽ ra nhiều trang có bản dịch các bài Hyakunin Isshu ra tiếng Anh, sẽ giúp bạn hiểu rõ thêm.
Nhân thể, trong số các tác giả Hyakunin Isshu, tôi đã có bài giới thiệu về Thiên hoàng Tenji, Abe no Nakamaro – người Nhật Bản đầu tiên sống ở Việt Nam, và Thái Thượng hoàng Gotoba. Mời các bạn xem qua nhé!
Mua bộ thẻ bài Hyakunin Isshu ở đâu?
Bộ thẻ bài Hyakunin Isshu ít được bày bán ở sân bay hay quầy hàng lưu niệm ở các điểm tham quan du lịch. Các tiệm đồ chơi trên đường phố hay trong khu mua sắm, nhà sách lớn, tiệm văn phòng phẩm thì khả năng cao hơn. Còn nếu đến tiệm đĩa CD không chừng bạn có thể tìm được bộ thẻ kèm CD đấy.
Bên cạnh đó, ở Nhật còn có bộ thẻ Karuta truyền thống, cũng gần giống bộ thẻ Hyakunin Isshu. Ở bộ thẻ này, thẻ chữ viết các câu tục ngữ của Nhật còn thẻ hình là hình ảnh minh hoạ câu tục ngữ đó kèm theo chữ Hiragana đầu tiên của câu. Tương tự như Hyakunin Isshu, bạn đọc to thẻ chữ và tranh lấy thẻ hình tương ứng.
Nếu như bộ thẻ Hyakunin Isshu có 100×2 thẻ thì bộ thẻ Karuta chỉ có 52×2 thẻ nên giá cũng thấp hơn. Ngoài ra, còn có nhiều biến thể khác, không chỉ là tục ngữ mà nhiều loại khác với địa danh, tên người nổi tiếng hay manga, anime của Nhật.
Nào, chúng ta cùng vui học tiếng Nhật với Hyakunin Isshu và Karuta thôi!