Xu hướng nuôi dạy trẻ mùa hè – thu 2025 tại Nhật

27/07/2025

Mùa hè chuyển dần sang thu ở Nhật, thời tiết dịu mát và thiên nhiên chuyển màu tạo cảm hứng cho nhiều gia đình đổi mới cách nuôi dạy con. Ngoài xu hướng hoà mình nhiều hơn vào thiên nhiên, các chương trình giáo dục cảm xúc, kỹ thuật số, và chăm sóc tâm lý trẻ đã trở thành xu hướng mới được người trẻ tại Nhật ưa chuộng. Dưới đây là 7 xu hướng nổi bật nhất từ hè đến đầu thu 2025, theo phong cách hiện đại, thực tế và đầy cảm hứng.

Cân bằng công việc với cuộc sống để bố mẹ có nhiều thời gian bên con hơn

Từ tháng 4/2025, chính quyền Tokyo áp dụng thử nghiệm tuần làm việc 4 ngày cho nhân viên công vụ Tokyo Metropolitan Government. Công chức có con là học sinh tiểu học được khuyến khích tan làm sớm để đón con, do đó giảm thời gian làm việc mỗi ngày tối đa 2 giờ so với trước.

Bên cạnh đó, Luật hỗ trợ gia đình mới quy định các công ty phải triển khai giờ làm linh hoạt và tối thiểu 10 ngày làm việc tại nhà mỗi tháng cho phụ huynh có con nhỏ. Điều này giúp cải thiện chất lượng thời gian chung giữa cha con, mẹ con mà vẫn đảm bảo thu nhập ổn định.

Tăng tỷ lệ nghỉ chăm con cho các ông bố

Theo Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản, tỷ lệ nam giới xin nghỉ chăm con (育児休暇) trong năm tài chính 2023 đạt 30,1 %, tăng mạnh từ 17,1 % năm 2022 và là lần đầu trong lịch sử vượt mốc 30 %. Song, mặc dù thời gian nghỉ trung bình dưới 3 tháng, con số này vẫn chưa đạt mục tiêu chính phủ đặt ra là 50% vào năm 2025.

Chương trình Nghỉ sinh dành cho bố (出生時育児休業) cho phép người lao động nam nghỉ tối đa 4 tuần trong vòng 8 tuần đầu sau sinh cũng được công bố từ năm 2022, giúp thúc đẩy sự tham gia chăm con sớm của các ông bố.

Giáo dục cảm xúc (EQ) – Mạnh mẽ bên trong

Nhiều trung tâm và trường mầm non tại Tokyo, Osaka đã thí điểm chương trình Giáo dục Cảm xúc (感情教育) giúp trẻ hiểu biết và kiểm soát cảm xúc tốt hơn. Các khóa như Heartful Kids Program (ハートフルキッズ・プログラム) được tổ chức cuối tuần với những trò chơi nhập vai, vẽ tranh cảm xúc, và nhật ký cảm xúc có cha mẹ tham gia.

Các app SEL (Social-Emotional Learning – Giáo dục Cảm xúc Xã hội) như eaSEL tích hợp AI khuyến khích trẻ sau khi xem video tương tác phản ánh nội dung cảm xúc, qua đó cha mẹ cũng có thể hướng dẫn con thảo luận và chia sẻ cảm xúc hàng ngày. Kết hợp những buổi chiêm nghiệm gia đình giúp cải thiện giấc ngủ, tăng sự bình tĩnh và giảm lo âu cho cả cha mẹ và trẻ.

Công nghệ – thiên nhiên đồng hành trong nuôi dạy

Một số gia đình Nhật Bản đang dùng các app STEM như Qureo (キュレオ) hay Kikimimi Eigo (キキミミ英語) cho các bé học lập trình, tiếng Anh hoặc logic qua những trò chơi tương tác. Bố mẹ dễ dàng theo dõi tiến độ qua màn hình quản lý trực tuyến và nội dung điều chỉnh phù hợp lứa tuổi.

Bên cạnh đó mô hình Forest School (trường học trong rừng) cũng khá phát triển ở Nhật như Mori no Gakkō (もりのがっこう) tại Nagano. Tại đây trẻ học qua trải nghiệm cuộc sống tự nhiên như hái quả, làm vườn, khám phá rừng. Đây là cách giúp trẻ kết nối thiên nhiên, rèn kỹ năng sống và cân bằng với thế giới số.

Nuôi dạy đa dạng và giáo dục bao dung

Những ngôi trường như Rainbow School Tokyo và nhóm hoạt động cộng đồng như Tabunka Kids (多文化Kids) đem lại môi trường giáo dục đa văn hóa, nơi mà trẻ dễ dàng gặp gỡ bạn bè đến từ nhiều nước khác nhau trên thế giới. Trường chủ trương không phân biệt giới tính trong kiểu trang phục hoặc cách gọi tên, nhằm thúc đẩy tự do cá nhân và sáng tạo từ nhỏ.

Những bộ sách tranh đa dạng như Chigai ga Atte mo OK! (『ちがいがあってもOK！』) và các lớp đọc sách song ngữ cũng được đầu tư phát triển để trẻ học cách tôn trọng sự khác biệt và đồng cảm đa ngôn ngữ.

Minimalist parenting – chậm mà chất

Phong cách nuôi dạy con tối giản (Minimalist Parenting) đang là lựa chọn của nhiều cha mẹ Nhật hiện đại. Họ chủ trương đồ chơi ít hơn nhưng chú trọng chất lượng hơn, chọn sách kỹ càng thay vì cho đọc và học thật nhiều, và dành nhiều thời gian chất lượng để trò chuyện, đọc sách cùng con vào chiều cuối tuần.

Nhiều gia đình cũng chọn các mô hình Slow Parenting (giáo dục từ tốn) như Yuttari Camp (ゆったりCamp), nói không với sự vội vã gấp gáp, nói không với thời khoá biểu dày đặc, chú trọng những trải nghiệm thực thụ, đơn giản là sinh hoạt ngoài trời, cùng trẻ làm bánh, chơi trò chơi, v.v. với mong muốn ký ức gia đình sẽ để lại ảnh hưởng tích cực nơi con trẻ.

Ứng dụng AI và app chăm trẻ

App chăm trẻ ngày càng phổ biến ở Nhật như Ninaru, Mamari, v.v. với thị trường đa dạng. Cũng như app theo dõi sức khỏe trẻ với những tính năng như theo dõi tiêm chủng, lịch khám, ghi nhật ký giấc ngủ và có hỗ trợ trực tuyến từ đội ngũ bác sĩ.

Tính năng trợ lý ảo AI trong app hỗ trợ trả lời các câu hỏi về nuôi dạy trẻ suốt 24/7, giúp bố mẹ an tâm hơn khi con quấy khóc hoặc khi bối rối với một hành vi mới mẻ nào đó. App còn chu đáo nhắc nhở bố mẹ cân bằng thời gian sử dụng thiết bị và thời gian ngoài trời.

Tổng kết

Có thể thấy rằng, từ cải cách chế độ làm việc cho phụ huynh, tăng tỷ lệ nghỉ chăm con cho người lao động nam, đến các phương châm giáo dục cảm xúc, STEM tại nhà và trường học ngoài trời, v.v. đều thể hiện sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống, thiên nhiên và công nghệ hiện đại đặc trưng ở Nhật Bản.

Bằng cách ưu tiên cảm xúc, sự đa dạng, sự gắn kết và tự chủ cho trẻ, các gia đình Nhật đang xây dựng một thế hệ vừa nhạy bén với công nghệ thời đại vừa giàu lòng trắc ẩn và yêu thiên nhiên.

Hy vọng bài viết sẽ truyền cảm hứng để mỗi gia đình tìm ra phong cách giáo dục con trẻ phù hợp với mình, dù ở Nhật hay bất kỳ nơi nào trên thế giới!