Gốm sứ địa phương Nhật Bản – khu vực Kyushu – Okinawa (phần 1)
Vùng đảo Kyushu – Okinawa ở phía Nam Nhật Bản nổi bật với các biểu tượng địa phương gắn liền với mỗi tỉnh trong khu vực: Fukuoka với hoa mơ trắng biếc, hoa đỗ quyên rực rỡ, Saga với loài chim kasasagi biểu tượng suốt 400 năm, hay Kagoshima với cờ hiệu là hình cách điệu chữ cái đầu tiên trong tên gọi của tỉnh, v.v..
Không chỉ có thế, nhắc đến vùng này, chúng ta không thể không nhắc tới các sản phẩm gốm sứ địa phương, những sản phẩm truyền thống đi cùng dòng chảy lịch sử khu vực. Vậy đồ gốm sứ Kyushu – Okinawa có gì hấp dẫn? Chúng ta cùng đi tìm hiểu ngay bây giờ xem sao nha! 😉
1. Gốm sứ Koishiwara (tỉnh Fukuoka)
Gốm sứ Koishiwara (小石原焼) là những sản phẩm đất nung tráng men toki truyền thống được sản xuất quanh làng Toho thuộc tỉnh Fukuoka. Từ những năm nửa cuối thế kỷ 17, dưới bàn tay của các nghệ nhân, các sản phẩm đồ gốm Koishiwara lần lượt ra đời.
Đặc điểm nổi bật của đồ gốm Koishiwara là hoa văn tobikanna (飛び鉋) như những chấm nhỏ lan rộng đều đặn, tạo ra những đường nét có trật tự đầy ấm áp, được các nghệ nhân dùng lưỡi cắt và mắt cọ điểm vào trong quá trình quay bánh xe lúc chế tác. Sự hấp dẫn nằm ở hoạ tiết giản đơn trên nền màu sắc nhẹ nhàng.Thêm vào đó, kết cấu chắc chắn tạo nên những bộ ấm chén, đồ dùng bữa ăn càng làm cho đồ gốm Koishiwara trở nên thông dụng và được ưa chuộng. Sự có mặt của đồ gốm Koishiwara trong cuộc sống hằng ngày cũng vì thế mà phổ biến hơn.
2. Gốm sứ Agano (tỉnh Fukuoka)
Gốm sứ Agano (上野焼) là những sản phẩm đất nung tráng men toki được sản xuất xung quanh khu vực Agano, thị trấn Fukuchi, quận Tagawa thuộc tỉnh Fukuoka. Năm 1983, đồ gốm Agano đã được công nhận là sản phẩm làng nghề truyền thống quốc gia.
Trải qua 400 năm hình thành và phát triển, gốm sứ Agano ngày càng trở nên thân thuộc với đời sống người Nhật. Âm hưởng truyền thống duyên dáng, kết hợp sự nhạy cảm hiện đại đem đến hơi thở ấm nồng trong lành riêng biệt mà chỉ các sản phẩm Agano mới có thể có được.
Mặc cho thời gian đổi thay, kết cấu mỏng nhẹ, dáng hình trang nhã tạo cảm giác hài hoà năm giác quan khi ta chạm vào bình hoa, chén rượu, hay cốc dĩa của đồ gốm sứ Agano vẫn luôn ở đó. Chúng thanh lịch. Và chúng chỉ đẹp khi được sử dụng mà thôi…
3. Gốm sứ Imari – Arita (tỉnh Saga)
Gốm sứ Imari – Arita (伊万里・有田焼) là những sản phẩm sứ sekki được chế tác xung quanh thị trấn Arita, huyện Nishimatsuura, tỉnh Saga. Bắt đầu từ những năm đầu thế kỉ XVII, kĩ thuật sơn đỏ đầu tiên được hoàn thiện, đã đặt nền móng phát triển cho đồ sứ Imari – Arita sau này.
Ngay từ thời Edo, các sản phẩm đồ sứ Imari – Arita đã được xuất khẩu sang các nước châu Âu như Hà Lan, Anh, v.v.. Đồng thời, kỹ thuật độc đáo cũng được chuyển giao cho các khu vực sản xuất đồ gốm sứ trên toàn quốc và nhận được nhiều lời khen ngợi từ khắp nơi cả trong và ngoài nước. Da sứ trắng trong suốt, hoạ tiết vẽ lộng lẫy, tinh tế trên các sản phẩm luôn được bảo vệ và phát triển bằng công sức và sự khéo léo tuyệt vời của các nghệ nhân vùng Arita. Kỹ thuật truyền thống vẫn được lưu truyền cho đến ngày nay, đem đến niềm tự hào không chỉ đẹp mà còn bền và dễ sử dụng của dòng sứ này.
4. Gốm sứ Karatsu (tỉnh Saga)
Gốm sứ Karatsu (唐津焼) là những sản phẩm đất nung tráng men toki có lịch sử lâu đời từ thời Momoyama và phát triển đến bây giờ như một nghề thủ công truyền thống. Đặc biệt trong trà đạo, gốm Karatsu có vị thế nhất định, bởi chúng luôn được các bậc thầy về trà yêu thích.
Cũng được sản xuất tại tỉnh Saga nhưng trái ngược với đồ gốm Imari – Arita sắc nét, đồ Karatsu mang trên mình kiểu dáng mộc mạc và ấm áp có được từ nguyên liệu đất sét trong vùng. Hoa văn giản đơn mang không khí hoài cổ, ấn tượng mạnh mẽ thu hút người nhìn.
Đồ gốm Karatsu nổi tiếng với những bộ ấm trà. Người ta nói rằng 8 phút cho người pha và 2 phút cho người dùng. Đồ Karatsu sẽ càng đẹp khi càng được sử dụng nhiều. Ngoài ra, trong những năm gần đây, những bộ bình rượu sake Karatsu cũng trở nên phổ biến.
5. Gốm sứ Satsuma (tỉnh Kagoshima)
Đồ gốm sứ Satsuma (薩摩焼) là các sản phẩm đất nung tráng men toki được sản xuất ở các thành phố như Kagoshima, Ibusuki hay Hioki thuộc tỉnh Kagoshima. Gốm sứ Satsuma phổ biến với hai loại đồ gốm trắng Shirosatsuma và đồ gốm đen Kurosatsuma.
Đồ gốm trắng Shirosatsuma hay Shiromon được làm bằng gốm màu vàng nhạt với lớp men trong suốt, có vết nứt trên bề mặt và được trang trí từ trên cao xuống. Ban đầu chúng được dùng cho giới lãnh chúa phong kiến Nhật Bản, về sau chủ yếu được sử dụng làm đồ trang trí và tượng nhỏ.
Đồ gốm đen Kurosatsuma hay Kuromon chế tác từ đất sét gốm có hàm lượng sắt cao gọi và lớp men có màu. Từ xưa, Kurosatsuma được sử dụng cho quần chúng và nổi tiếng với bình kurojoka chủ yếu được sử dụng khi uống rượu shochu. Những bình rượu kurojoka vẫn phổ biến cho đến ngày nay.
Tổng kết
Một phần hấp dẫn của đồ gốm sứ Kyushu – Okinawa đã được hé mở thông qua gốm sứ Koishiwara, Awano tại tỉnh Fukuoka, gốm sứ Imari – Arita, Karatsu tại tỉnh Saga, và gốm sứ Satsuma tại tỉnh Kagoshima rồi nhỉ! Còn các tỉnh còn lại trong khu vực, các sản phẩm gốm sứ trông như thế nào nhỉ? Hãy cùng đón đọc tại chuyên mục Tham quan du lịch và Nhật Bản đó đây của WAppuri nha. Hứa hẹn vô cùng, vô cùng nhiều điều thú vị đang chờ đón các bạn khám phá đấy! 😍