Trang bị hiểu biết ở mức tối thiểu! Cách đọc phiếu lương
Cuối cùng thì ngày trả lương bạn mong chờ cũng đã đến. Bạn nhận được phiếu lương từ công ty cùng chi tiết về các khoản được trả cho bạn. Ngày nay, hầu hết các khoản lương được chi trả bằng chuyển khoản ngân hàng. Tuy nhiên, trước đây, người ta thường chi trả bằng tiền mặt trực tiếp, đếm tiền và đối chiếu với phiếu lương xem có khớp hay không. Mặc dù chuyển lương qua tài khoản ngân hàng đã trở nên thuận tiện hơn nhưng ngày càng nhiều người nhận tiền nhưng không kiểm tra chi tiết tiền lương của mình. Là một người tham gia công việc kinh doanh, ngoại trừ việc nắm được mức lương của mình, bạn cũng cần biết các khoản được khấu trừ từ tiền lương như các khoản thuế và bảo hiểm. Sau đây tôi sẽ giải thích về cách đọc phiếu lương mà ít nhất bạn nên biết.
Phiếu lương được chia làm ba mục lớn
Phiếu lương được cấu thành bởi ba mục lớn: 1. Ngày công, 2. Mức lương chi trả, 3. Khấu trừ. Tuy cũng có sự khác nhau đôi chút trong mẫu phiếu lương của mỗi công ty nhưng hầu hết đều phải có ba mục vừa nêu. Tôi sẽ giới thiệu theo thứ tự cho các bạn.
1． Ngày công (Chấm công)
Mục này thể hiện rõ số ngày người nhận lương đã thực sự làm việc.. Đó cũng là thông tin làm căn cứ để tính lương thực tế. Hãy kiểm tra nó kĩ càng. Trong mục “Ngày công (Chấm công)", bạn có thể thấy số ngày bạn đã đi làm (có đến công ty), số ngày bạn không đi làm (không đến công ty, nghỉ) và số giờ tăng ca. Để thể hiện số giờ làm việc thực tế, các mục sau đây cũng được thể hiện trên phiếu lương.
◆Số ngày
Ngày công quy định/ Số ngày làm việc công ty quy định
Ngày có mặt, ngày vắng mặt / Số ngày có đi làm, không đi làm
Ngày phép (Đã sử dụng) / Số ngày phép đã sử dụng
Ngày phép còn lại / Số ngày phép còn lại tính đến ngày chốt kỳ lương
◆ Số giờ
Số giờ làm việc (số giờ làm việc thực tế) / Số giờ thực tế đã làm việc
Số giờ làm việc vào ngày nghỉ / Số giờ đã làm việc vào ngày nghỉ theo Luật lao động quy định (1 ngày/tuần hoặc 4 ngày/4 tuần)
Số giờ làm đêm / Số giờ đã làm việc trong khoản từ 22h-5h ngày hôm sau
Ngày chốt lương (Shimebi)
Có nhiều cách trả lương, trả thưởng, chẳng hạn như trả lương theo ngày, theo tháng hoặc theo năm. Điều này sẽ dựa vào loại hợp đồng là hợp đồng theo ngày, theo tháng hay theo năm. Đối với nhân viên văn phòng, đa số áp dụng trả lương theo tháng. Trong trường hợp trả lương theo tháng sẽ có ngày kết thúc kỳ lương của 1 tháng. Ngày cuối cùng này được gọi là ngày chốt lương (Shimebi), tiền lương của tháng được tính đến ngày chốt lương này và được chi trả cho người lao động vào ngày thanh toán. VD: Chốt lương ngày cuối tháng, trả lương vào ngày 25 của tháng đó Chốt lương ngày 20, trả lương vào cuối tháng tiếp theo
2．Mức lương chi trả
Mục mức lương chi trả thể hiện chi tiết khoản tiền lương mà công ty chi trả cho bạn. Nó cũng thể hiện chi tiết các khoản phụ cấp.
- Lương cơ bản
Là mức tiền lương cơ bản được trả. Nó không bao gồm các khoản phụ cấp hoặc khoản thưởng đặc biệt nào. Tiêu chuẩn về mức lương cơ bản được quy định bởi từng công ty. Nhìn chung, nó được tính dựa trên nội dung công việc, kỹ năng, kinh nghiệm, số năm công tác, tuổi tác, v.v. Mức lương cơ bản cũng là cơ sở để tính thưởng.
- Phụ cấp chức vụ
Phụ cấp trả cho các vị trí có trách nhiệm nhất định (trưởng bộ phận, trưởng phòng, cửa hàng trưởng, phụ trách chính, v.v.)
- Phụ cấp chứng chỉ
Phụ cấp chi trả cho nhân viên lấy bằng cấp,chứng chỉ liên quan đến nghiệp vụ hoặc tại thời điểm đã lấy được bằng cấp, chứng chỉ đó.
- Phụ cấp nhà ở
Phụ cấp nhà ở hoặc một phần tiền vay mua nhà do công ty chi trả
- Phụ cấp gia cảnh
Phụ cấp chi trả khi nhân viên có nghĩa vụ nuôi dưỡng
- Phụ cấp tăng ca
Là khoản phụ cấp được trả khi bạn làm việc quá số giờ quy định trong quy chế làm việc của công ty hoặc hợp đồng lao động, hay khi bạn làm quá số giờ làm việc theo quy định của pháp luật (làm thêm giờ không theo quy định). Luật Lao động quy định rằng làm thêm giờ không theo luật định phải trả một khoản phí bảo hiểm bổ sung. Mỗi công ty có những tiêu chuẩn khác nhau về việc làm thêm giờ theo quy định của pháp luật.
3．Khấu trừ
Mục thứ ba là các khoản khấu trừ. Mục này cho ta biết các khoản được khấu trừ từ tiền lương của bạn. Khấu trừ nghĩa là một khoản tiền nhất định đã được khấu trừ ngay từ đầu. Số tiền bảo hiểm và thuế mà bạn cần phải nộp với tư cách là một thành viên của xã hội được khấu trừ vào tiền lương của bạn.
Tiền bảo hiểm xã hội
Các khoản bảo hiểm như bảo hiểm y tế toàn dân, quỹ hưu trí, bảo hiểm điều dưỡng, bảo hiểm việc làm được gọi chung là bảo hiểm xã hội. Các khoản phí bảo hiểm này được khấu trừ vào lương hàng tháng của bạn.
- Bảo hiểm y tế toàn dân
Nguồn tài chính để hỗ trợ giảm chi phí y tế khi bạn bị thương hoặc bị bệnh
- Bảo hiểm điều dưỡng
Là chế độ giảm chi phí điều dưỡng khi về già. Đối tượng được bảo hiểm là người 40 tuổi
- Quỹ hưu trí
Là loại bảo hiểm được hưởng khi trên 65 tuổi hay bị thương tật
- Bảo hiểm việc làm
Là hệ thống cho bạn nhận trợ cấp thất nghiệp khi không có việc làm
Thuế
- Thuế thu nhập cá nhân
Là loại thuế phải nộp tương ứng theo thu nhập. Khoản tiền lương trong một năm ước tính đến tháng 12 sẽ được khấu trừ tại nguồn. Nếu đã nộp quá mức cần nộp sẽ được hoàn trả lại dưới dạng điều chỉnh cuối năm. Trong một số trường hợp, có thể phải nộp thêm tuỳ hoàn cảnh cá nhân như có người phụ thuộc.
- Thuế thị dân
Thuế tính theo thu nhập của năm trước. Đây là thuế địa phương và nộp cho nơi bạn sinh sống vào ngày 1 tháng 1 (thành phố/địa phương bạn đăng ký thẻ cư trú). Trong mục “Khấu trừ" sẽ có ghi phí bảo hiểm đoàn thể do người sử dụng lao động ký hợp đồng. Nếu bạn có tham gia vào hệ thống tiết kiệm tích lũy tài sản (財形貯蓄制度) tự nguyện tại nơi làm việc thì khoản khấu trừ này cũng sẽ được thể hiện ở mục này.
Hãy kiểm tra số tiền lẫn nội dung trong phiếu lương
Chúng ta có xu hướng mãn nguyện khi nhìn thấy số tiền lương được chuyển vào tài khoản của mình. Tuy nhiên việc hiểu được bạn làm việc bao nhiêu và bạn nhận được loại phụ cấp nào là một việc quan trọng không kém. Thêm vào đó, nắm được mức đóng bảo hiểm xã hội cũng là điều không thể thiếu nếu bạn có nghĩ đến tương lai của mình. Bạn nên có thói quen giữ và kiểm tra phiếu lương của mình cẩn thận thay vì vứt bỏ chúng ngay lập tức.