Bạn có biết: cà phê lon là một phát minh của người Nhật?
Nếu phải kể tên một quốc gia với những phát minh độc đáo làm thay đổi cuộc sống của chúng ta, bạn sẽ nghĩ đến cái tên nào đầu tiên? Có lẽ, “Nhật Bản” sẽ được lựa chọn nhiều nhất khi bạn biết nơi đây là cái nôi của những vật dụng quen thuộc như nồi cơm điện, dao rọc giấy hay cả món mì ăn liền được cả thế giới yêu thích.
Hiện nay, vẫn còn nhiều những sản phẩm khác đến từ Nhật Bản đang phục vụ con người mỗi ngày, và một trong số đó chính là cà phê lon – sản phẩm đã tạo ra bước ngoặt trong thói quen thưởng thức cà phê của nhân loại.
Cà phê lon chào đời tại Nhật Bản
Cà phê sớm du nhập vào Nhật Bản từ thế kỉ XVIII nhưng phải đến năm 1960, thức uống này mới tạo được tiếng vang và xuất hiện rộng khắp các kissaten (喫茶店 – quán cà phê truyền thống của Nhật Bản), trở thành thức uống sành điệu của giới thượng lưu. Không lâu sau đó, văn hóa cà phê Nhật Bản xuất hiện một bước ngoặt đặc biệt khi những ly cà phê quý tộc trở thành thức uống quen thuộc mà bất kì ai cũng có thể thưởng thức.
Cột mốc này là sự ra đời của cà phê lon (tiếng Nhật là kan koohii – 缶コーヒー) vào tháng 4 năm 1969. Tadao Ueshima – nhà sáng lập công ty cà phê UCC nổi tiếng hàng đầu tại Nhật Bản chính là cha đẻ của sản phẩm này.
Câu chuyện bắt đầu từ một chai cà phê sữa được ông mua trong sân ga lúc chờ tàu.
Thời đó cà phê được bán trong chai thủy tinh bảo quản lạnh và phải trả lại quầy sau khi sử dụng. Chính vì hạn chế này mà ông phải để lại quầy chai cà phê chỉ vừa mới uống một ngụm khi tiếng chuông báo tàu đến vang lên.
Ông luôn day dứt với suy nghĩ: “Chai cà phê lúc nãy thật lãng phí vì không thể mang bình thủy tinh đi mọi nơi, cũng không thể bảo quản cà phê trong nhiệt độ thường”. Ngay lúc này ông đã nảy ra ý tưởng táo bạo là bỏ cà phê vào lon, một loại cà phê đóng lon có thể đem theo mọi nơi và dễ dàng sử dụng. Ông đã cùng các cộng sự liên tục nghiên cứu và thử nghiệm loại sản phẩm độc lạ này.
Cuối cùng lon cà phê đầu tiên trên thế giới đã được “chào đời”.
Giống như những loại nước đóng lon khác, giờ đây chỉ cần bật nắp là có thể dễ dàng uống cà phê mọi lúc, mọi nơi!
Cà phê sữa UCC (UCC Milk Coffee) trở thành lon cà phê đầu tiên trên thế giới. Đến năm 2018, sau 49 năm ra mắt cà phê lon, công ty cà phê UCC được tổ chức Kỷ lục Thế giới Guinness công nhận là thương hiệu cà phê lon lâu đời nhất trên thế giới.
Có thể nói máy bán hàng tự động đóng góp một phần lớn trong việc đưa cà phê lon đến gần hơn với mọi người, đồng thời giúp củng cố vị thế của thức uống này trong thị trường đồ uống tại Nhật Bản.
Vào năm 1970, khi những chiếc máy bán cà phê lon đầu tiên xuất hiện tại Nhật Bản, sản phẩm này ngay lập tức được yêu mến vì sự thuận tiện, chất lượng ổn định và giá cả có phần rẻ hơn những ly cùng loại được phục vụ tại quán.
Dần dần một bộ phận người Nhật đã thay đổi từ ly cà phê đen truyền thống sang những ly cà phê di động.
Theo kết quả khảo sát trực tuyến vào tháng 3 năm 2019 của công ty My Voice về thói quen sử dụng cà phê lon của người Nhật, số người sử dụng thức uống này đạt gần 70% tổng số người làm khảo sát. Ngoài ra, khảo sát cũng cho thấy có đến 34,5% người sử dụng có thói quen dùng cà phê lon vào giờ nghỉ giải lao.
*Tham khảo kết quả khảo sát: https://prtimes.jp/main/html/rd/p/000000723.000007815.html (tiếng Nhật)
Bên cạnh dòng cà phê sữa UCC, chúng ta hãy cùng điểm qua những sản phẩm cà phê lon nổi tiếng khác tại Nhật Bản nhé!
- Dòng cà phê lon Boss
Thuộc Suntory Group, ra mắt tại Nhật Bản năm 1992
- Dòng cà phê lon Georgia
Thuộc The Coca-Cola Company, xuất hiện năm 1975
- Dòng cà phê lon Dydo
Thuộc DyDo DRINCO, INC, được giới thiệu vào năm 1975
- Dòng cà phê lon Wonda
Thuộc ASAHI GROUP, ra mắt năm 1997
- Dòng cà phê lon Starbucks
Xuất hiện năm 2005 và đặc biệt riêng tại Nhật Bản chỉ bán giới hạn ở một số tỉnh thành.
Thế giới cà phê lon tại Nhật thật sự rất đa dạng từ mẫu mã đến hương vị. Bên cạnh dòng cà phê đen và cà phê sữa truyền thống, bạn còn có thể thưởng thức cà phê latte, cà phê mocha, cà phê không đường cùng nhiều hương vị độc đáo khác.
Thêm một điều thú vị là bạn có thế mua được cà phê lon ướp lạnh phù hợp với mùa hè hoặc cà phê lon ủ ấm sử dụng trong những ngày mùa đông trên cùng một chiếc máy bán hàng tự động tại Nhật Bản.
Cho đến nay, cà phê lon đã vươn mình ra khỏi Nhật Bản, góp phần định hình thói quen thưởng thức cà phê mới của nhịp sống hiện đại trên toàn cầu.
Riêng tại Nhật Bản, cà phê lon không chỉ mang đến sự tỉnh táo mà còn là một thú vui đối với người đam mê các bộ sưu tập.
Nếu bạn yêu thích các Pokemon nổi tiếng của Nhật Bản thì không thể bỏ qua bộ sưu tập cà phê lon dưới đây của công ty UCC:
Hoặc nếu bạn là người yêu mến bộ truyện tranh Thanh gươm diệt quỷ (Kimetsu no Yaiba – 鬼滅の刃) thì nhất định hãy sưu tập những lon cà phê in hình nhân vật đến từ công ty Dydo:
Cà phê lon du nhập vào Việt Nam
Phải thừa nhận là cà phê lon không chỉ mang đến những thay đổi lớn trong văn hóa thưởng thức cà phê Nhật Bản mà còn là nguồn cảm cảm hứng cho những sản phẩm tiếp theo trên thế giới. Vậy tại Việt Nam, cà phê lon có tiếp tục tạo được dấu ấn với những người yêu thích thức uống đầy mê hoặc này?
Đầu tiên, chúng ta hãy cùng nhìn qua những lon cà phê đã và đang được bày bán tại các cửa hàng tạp hóa, cửa hàng tiện lợi và siêu thị trong nước nhé !
- Dòng cà phê lon Birdy
Thuộc công ty Ajinomoto Vietnam, được giới thiệu năm 2008
- Dòng cà phê sữa Matcha
Thuộc Công ty Nước Giải Khát Suntory PepsiCo Việt Nam, ra mắt năm 2017
- Dòng cà phê Georgia Coffee Max
Thuộc công ty Coca-Cola Việt Nam, bày bán năm 2018
- Dòng Nescafé lon
Thuộc công ty Nestlé Việt Nam, được giới thiệu năm 2019
- Dòng cà phê lon Mr Brown
Một thương hiệu đến từ Đài Loan, được ra mắt tại Việt Nam năm 2019
- Dòng cà phê lon Highlands
Gồm hai hương vị chính là cà phê sữa đá và cà phê đen
Bên cạnh những sản phẩm nhập ngoại với hương vị quốc tế, thị trường cà phê uống liền tại Việt Nam thật sự đã có những sản phẩm dành riêng cho người Việt.
Phần lớn các công ty đều chủ yếu nhắm đến hương vị cà phê đen và cà phê sữa đá – vốn là khẩu vị quen thuộc của hầu hết những người Việt yêu thích cà phê. Thế nhưng, cà phê lon thường được nhận xét có vị ngọt đường và không đậm hương cà phê.
Vì vậy, tuy đánh vào hương vị cũ, cà phê lon vẫn chưa tạo được thay đổi mới.
Uống cà phê tại Việt Nam không chỉ đơn thuần để cơ thể tỉnh táo mà còn là cách để bắt đầu các cuộc tán gẫu, trò chuyện hằng ngày. Mặc dù mang đến sự thuận tiện trong di chuyển và tiết kiệm được thời gian nhưng vì thói quen tiêu dùng này mà các lon cà phê chưa được nhiều người lựa chọn.
Trong những lúc cần di chuyển, người tiêu dùng Việt Nam lại có thói quen mua các ly cà phê đựng trong ly giấy hoặc ly nhựa mang đi thay vì cà phê lon.
Nếu nhìn qua giá cả của các lon cà phê thì không có sự chênh lệch nhiều so với các quán cà phê rang xay tại chỗ hay quán cà phê vỉa hè của Việt Nam. Điều này khiến cà phê lon trở nên khó cạnh tranh với những quán cà phê thông thường.
Dù các nhà sản xuất đã lựa chọn nguồn cà phê thuần Việt 100%, cũng như đánh vào những hương vị cà phê đại chúng nhưng rào cản xuất phát từ thói quen uống cà phê lâu năm của người Việt đã khiến sản phẩm này chưa được người tiêu dùng mặn mà quan tâm. Trái với sự thành công đạt được tại Nhật Bản, cà phê lon vẫn là người mới trong thị trường nước uống đóng lon tại Việt Nam.
Cà phê lon – sản phẩm tiêu biểu cho nhịp sống hiện đại dù không biến mất khỏi thị trường trong nước nhưng vẫn cần thêm thời gian để tạo dấu ấn trong lòng người Việt.
Tổng kết
Cảm ơn phát minh cà phê lon của Nhật Bản vào năm 1969!
Giờ đây chúng ta đã dễ dàng thưởng thức các “gu” cà phê khác nhau từ nhiều quốc gia trên thế giới, thông qua một lon nước nhỏ gọn, tiện lợi, có thể di chuyển mọi lúc mọi nơi. Những sản phẩm sáng tạo như thế này của Nhật Bản vẫn luôn tạo ra ảnh hưởng không chỉ trong nước mà còn lan rộng ra nhiều quốc gia, trong đó có cả Việt Nam. Dù chưa thật sự tạo được dấu ấn trong lòng người Việt nhưng ngành cà phê uống liền trong nước vẫn được đánh giá là thị trường tiềm năng. Với bối cảnh ngày càng nhiều trào lưu mới được du nhập và bùng nổ, chúng ta vẫn có thể hy vọng cà phê lon sẽ làm ra một làn sóng mới tại Việt Nam trong tương lai.