Kiến thức bên lề về lịch sử Nhật Bản – Vương quốc Ryukyu
Tỉnh Okinawa ở tận cùng phía nam Nhật Bản thật ra đến nửa đầu thế kỷ XIX vẫn là một vùng lãnh thổ riêng biệt có nền văn hoá và ngôn ngữ khác với nước Nhật, gọi là vương quốc Ryukyu (琉球 – Lưu Cầu).
Vương quốc Ryukyu trở về trước
Đảo Okinawa từ khi nào bắt đầu có con người sinh sống và hình thành quốc gia vẫn còn là điều chưa rõ.
Đến khoảng thế kỷ XIV, trên đảo hình thành ba tiểu vương quốc Hokuzan (北山 – Bắc Sơn), Chuzan (中山 – Trung Sơn) và Nanzan (南山 – Nam Sơn). Cả ba đều có quan hệ bang giao, mậu dịch với Trung Hoa và Đông Nam Á, đồng thời tranh giành nhau quyền bá chủ.
Sang thế kỷ XV, Chuzan thôn tính Hokuzan và Nanzan, vương quốc Ryukyu ra đời.
Lịch sử vương quốc Ryukyu
Từ thế kỷ XVI, Ryukyu trở thành nước chư hầu của Trung Hoa và ra sức phát triển nền văn hoá riêng biệt.
Sang đầu thế kỷ XVII, quan hệ giữa vương quốc Ryukyu và vùng lãnh địa Satsuma của Nhật (tỉnh Kagoshima ngày nay) dần xấu đi.
Satsuma đánh chiếm quần đảo Amami lúc bấy giờ là lãnh thổ của Ryukyu. Một tháng sau, Satsuma tấn công kinh thành Shuri (首里 – Thủ Lý) của Ryukyu rồi giảng hoà với quốc vương của Ryukyu. Kết quả là vương quốc Ryukyu trở thành xứ phụ thuộc (được công nhận quyền tự trị nhưng các vấn đề nội chính và ngoại giao bị hạn chế khá nhiều), một bộ phận của lãnh địa Satsuma.
Vương quốc Ryukyu phải nộp thuế cho Satsuma nhưng cũng có quan hệ với Mạc phủ Edo thông qua Satsuma. Đồng thời quan hệ chư hầu với Trung Hoa tiếp tục được duy trì như cũ. Thời kỳ này, Ryukyu vẫn giữ thể chế của một quốc gia độc lập và thực hiện đường lối bang giao kiên cường, giữ gìn văn hoá dân tộc.
Nhưng rồi Mạc phủ Edo sụp đổ, chính phủ Meiji ra đời. Năm 1871, chế độ phong kiến chia Nhật Bản thành các lãnh địa với lãnh chúa cai trị bị bãi bỏ. Chính phủ mới thực hiện bỏ lãnh địa, lập tỉnh địa phương (廃藩置県 phế phiên trí huyện) đặt ra hệ thống phủ và tỉnh quản lý các địa phương. Vương quốc Ryukyu được xem là một bộ phận của lãnh địa Satsuma nên thuộc thẩm quyền tỉnh Kagoshima.
Vốn là một vùng lãnh thổ độc lập từ xưa nên nội bộ vương quốc trở nên hỗn loạn. Nhà vua Ryukyu muốn xoá bỏ quan hệ chư hầu với Trung Hoa và lập tỉnh, trở thành một bộ phận của Nhật Bản, tuy nhiên giới quý tộc triều đình là giai cấp có đặc quyền ra sức phản đối.
Tám năm trôi qua kể từ khi phế phiên, lập huyện, chính phủ Meiji phải cho vời nhà vua Ryukyu đến Tokyo để phế bỏ vương vị của ông và điều quân đến thành Shuri đòi hạ thành. Kết quả là tỉnh Okinawa như ngày nay ra đời và vương quốc Ryukyu suy vong.
Sau đó, giữa Trung Quốc và Nhật Bản đã xảy ra tranh chấp liên quan đến lãnh thổ Okinawa, xin hẹn các bạn vào một dịp khác nhé.