Những quy tắc cư xử của người Nhật mà bạn nên biết – Quy tắc cư xử trong cuộc sống thường ngày
Tùy vào mỗi quốc gia và khu vực mà những quy tắc cư xử hằng ngày cũng khác nhau, và đất nước Nhật Bản cũng có rất nhiều quy tắc cư xử riêng mà bạn không thể tìm thấy được ở những quốc gia khác. Những quy tắc này chính là một phần của văn hóa Nhật Bản, phản ánh lịch sử độc đáo, lối sống và quan điểm của con người Nhật Bản, đồng thời cũng chính là kết quả của sự cố gắng luôn muốn người khác có thể cảm thấy vui vẻ, thoải mái của người Nhật. Khi chưa quen với những quy tắc này, có lẽ bạn sẽ hơi hoang mang, lúng túng đấy. Bởi lẽ, ngay cả người Nhật đôi khi cũng tự cảm thấy rằng những quy tắc của họ thật phức tạp và tự hỏi điều này có phải hơi quá hay không cơ mà!
Tuy nhiên, khi người Nhật nhìn thấy người nước ngoài đang cố gắng làm quen với những quy tắc của họ, họ sẽ rất vui và dễ dàng mở lòng hơn đấy. Bởi lẽ điều đó khiến họ cảm thấy rằng văn hóa của họ được tôn trọng và bạn đang cố gắng để hiểu và hòa nhập với họ.
Vì lí do trên, tôi xin giới thiệu với các bạn những quy tắc cư xử đặc trưng của người Nhật mà các bạn nên biết. Trong bài viết kỳ này sẽ nói về những quy tắc trong cuộc sống thường ngày nhé!
Cách thức thu gom và vứt rác
Một trong số những thứ chúng ta nhất định cần phải thải ra trong cuộc sống thường ngày chính là rác. Ở Nhật, tất cả rác được thải ra từ các hộ gia đình sẽ được phân loại theo cách thức được quy định sẵn tùy vào từng địa phương, và nếu rác không được đổ đúng theo ngày tháng, địa điểm và phương pháp đã được quy định thì xe thu gom rác sẽ không xử lý số rác đó. Do đó, với những bạn hiện đang sống tại Nhật, hãy thử tìm hiểu về cách thức đổ rác trên các trang thông tin như website của Ủy ban hành chính thành phố, thị trấn hoặc quận huyện nơi bạn đang sinh sống nhé!
Nhân đây, chúng tôi cũng sẽ giới thiệu một số loại rác chính thường gặp.
Rác cháy được: Là loại rác có thể đốt cháy được, chẳng hạn như rác thải nhà bếp như thịt cá hay rau củ quả, khăn giấy đã qua sử dụng, những mẩu vụn gỗ…
Rác không cháy được: Là loại rác khi đốt sẽ sinh ra các loại chất độc hại, không thể thiêu hủy được, chẳng hạn như các loại đồ nhựa, túi nilon, kim loại, thủy tinh, vật sắc nhọn như dao kéo, cao su, đồ gốm sứ…
Rác hỗn hợp: Là những loại rác có kích thước lớn như đồ dùng gia đình, đồ điện tử, xe hơi… Việc thu gom những loại rác này thường tốn phí, và cũng có nhiều chính quyền địa phương yêu cầu phải đăng ký tại quầy chuyên tiếp nhận loại rác này.
Rác tài nguyên: Là loại rác có thể tái chế hoặc tái sử dụng được, chẳng hạn như chai lọ, lon, thùng giấy, giấy báo cũ, chai nước…
Khi đi du lịch Nhật Bản, không chừng bạn sẽ gặp một chút rắc rối trong việc vứt rác đấy! Trước đây, thùng rác cũng được đặt ngay cả ở những địa điểm công cộng ở Nhật như bên trong nhà ga hay công viên, vì vậy bạn có thể dễ dàng vứt rác tại đó. Thế nhưng gần đây, chúng dần bị bỏ đi. Có 3 lý do cho việc bỏ đi những thùng rác ở nơi công cộng: ① Nếu thùng rác công cộng ngày càng nhiều thì sẽ rất tốn chi phí thu gom rác; ② Điều đáng tiếc là ngày càng có nhiều người không tuân thủ quy tắc khi vứt rác; và ③ Người ta cho rằng đó là phương án để đối phó với những kẻ khủng bố.
Dù sao đi chăng nữa, nếu bạn đang đi du lịch mà dễ dàng tìm thấy thùng rác tại một số nhà ga hay công viên, cửa hàng tiện lợi để vứt thì vẫn tốt hơn nhỉ? Tuy nhiên, hãy cùng tuân thủ một số quy tắc, chẳng hạn như: ① Khi vứt rác ở các cửa hàng tiện lợi, hãy mua một sản phẩm nào đó tại cửa hàng đó; ② Phân loại một cách chính xác các loại rác cháy được, rác không cháy được, chai nước hay lon, chai lọ…
Khi sử dụng phương tiện giao thông công cộng
Ngay cả khi sử dụng những phương tiện giao thông công cộng như tàu điện hay xe buýt thì cũng có những quy tắc chúng ta cần phải lưu ý. Ví dụ như, trên tàu xe thì không hút thuốc, không nói chuyện lớn tiếng với bạn bè, không sử dụng điện thoại di động, nhường chỗ cho người lớn tuổi hay phụ nữ có thai… Hơn nữa, vào giờ đi làm, tàu điện và xe buýt ở Nhật cực kỳ đông đúc. Những lúc đó, nếu bạn vẫn đeo balo ở phía sau lưng thì có thể sẽ gây ảnh hưởng đến những người xung quanh, vì vậy hãy cố gắng tránh gây cản trở cho người khác bằng cách ôm balo ở phía trước hay xách trên tay.
Những lúc đi máy bay, tàu Shinkansen hay xe buýt đường dài, có lẽ bạn sẽ muốn tựa lưng vào ghế, ngả người ra phía sau và thong thả nghỉ ngơi đúng không nào? Khi ấy, hãy nói với người ngồi phía sau rằng “Xin lỗi, tôi xin phép đẩy ghê ra phía sau một chút", như vậy, bạn sẽ thoải mái hơn rất nhiều khi ngồi ngả người ra phía sau. Ở những nơi công cộng như thế, chúng ta nên một lần thử đứng trên lập trường của người khác, suy nghĩ xem rằng nếu là bản thân mình, chúng ta sẽ mong muốn gì, rồi hãy hành động bạn nhé.
Khi sử dụng xe đạp
Khi mua xe đạp ở Nhật, để có thể dễ dàng tìm lại những chiếc xe cho dù có lỡ bị ăn trộm mất, bạn phải thực hiện thủ tục “đăng ký phòng chống trộm cắp" cho xe. Như vậy, ngay cả với những chiếc xe đạp được đỗ tạm ở một góc đường nào đó hay trước nhà ga, nếu tuỳ tiện sử dụng chúng thì khi cảnh sát điều tra, người sử dụng chiếc xe đạp bị mất có thể bị bắt giữ vì đã “trộm cắp xe đạp". Hơn nữa, những hành vi như vừa đi xe đạp vừa che dù, hay chạy xe trên vỉa hè đều bị pháp luật nghiêm cấm. Vì vậy, khi trời mưa, bạn hãy mặc áo mưa, và không chạy xe đạp trên vỉa hè mà thay vào đó, hãy chạy xe sát ven đường dành cho xe chạy.
Chú ý về tiếng ồn
Khi cư trú ở Nhật, có lẽ nhiều người sẽ chọn sinh sống trong những khu nhà tập thể như căn hộ chung cư hay ký túc xá. Trong trường hợp này, những bức tường hay tấm lót sàn nhà ngăn cách giữa các phòng sẽ khá mỏng, và đôi khi người ở sẽ bị làm phiền bởi những tiếng động phát ra từ phòng bên cạnh hay phòng ở tầng trên. Vì vậy, hãy chú ý tránh gây ra tiếng ồn, đặc biệt là vào nửa đêm. Nếu bạn để ý một chút và sử dụng những thiết bị gây ra tiếng ồn như máy hút bụi hay máy giặt vào ban ngày, hoặc không xem TV hay nghe nhạc với âm lượng lớn, có thể bạn sẽ tạo dựng được mối quan hệ hoà hợp với những người hàng xóm cùng sinh sống tại đó.
Khi đến nhà tắm công cộng hay suối nước nóng
Có lẽ các bạn cũng sẽ ghé tới nhà tắm công cộng ở gần địa điểm cư trú hay đi tắm suối nước nóng ở những khu vực khác nhỉ. Nhà tắm công cộng và suối nước nóng cũng là một nét văn hoá Nhật Bản, vì thế, nhất định hãy thử tận hưởng nó nhé! Tuy nhiên, những thiết bị dùng trong nhà tắm cũng có những quy tắc đặc biệt. Nội dung chi tiết mời các bạn xem thêm bài biết “Thói quen tắm bồn của người Nhật và các nhà tắm công cộng" hoặc “Nhà tắm công cộng ở Asakusa: đi tắm “sento" và những nhà tắm không thể bỏ lỡ“.
Các bạn cảm thấy thế nào? Tiếp nối bài viết “Những quy tắc cư xử của người Nhật mà bạn nên biết (quy tắc cư xử trong ăn uống)“, ở bài viết này tôi đã giới thiệu những quy tắc trong cuộc sống thường ngày. Quả thật là có rất nhiều những quy tắc độc đáo nhỉ?! Thế nhưng, mỗi quy tắc đều có những bối cảnh và lý do riêng phù hợp với cuộc sống ở Nhật. Với một ý nghĩa nào đó, việc hiểu và nắm bắt những quy tắc ứng xử này cũng có một sự gắn kết với việc hiểu về nước Nhật bằng bản chất vốn có của nó mà không hề có sự phô trương hay khoe khoang nào. Nếu có thể, bạn hãy ghi nhớ trong lòng những điều đã được đề cập trong bài viết này và thử áp dụng vào thực tiễn nhé! Và nếu các bạn cố gắng để hiểu và lý giải về nước Nhật, nước Nhật cũng sẽ cố gắng để thấu hiểu bạn. Như vậy sẽ làm sâu sắc hơn sự thấu hiểu lẫn nhau – chính điều này sẽ trở thành nền tảng cho một “tình bạn" vượt ra ngoài phạm vi của một đất nước đấy.