Những loại gia vị người Nhật hay dùng và công dụng tuyệt vời cho sức khỏe!
Loại gia vị quen thuộc nhất đối với các bạn là gì? Chắc hẳn mỗi đất nước, mỗi vùng miền đều có khác nhau không ít, và dĩ nhiên còn tuỳ theo sở thích cá nhân nữa phải không nào. Vậy thì người Nhật chủ yếu dùng những gia vị gì, trong những món ăn nào nhỉ?
Nếu như hai loại chủ yếu là xì dầu shoyu và đậu tương miso làm nên mùi vị của món ăn, thì các loại gia vị khác (spice), tiếng Nhật gọi là yakumi, để tăng thêm sắc thái hương vị cho món ăn, cũng được sử dụng rất phong phú.
Bột ớt bảy vị (shichimi tōgarashi)
Bột ớt thông thường gọi là ichimi tōgarashi (bột ớt một vị), còn loại phối trộn thêm các gia vị khác thì gọi là shichimi tōgarashi (bột ớt bảy vị). Tên gọi là vậy nhưng không phải nhất định 7 loại gia vị phối trộn đâu nhé các bạn. Tuỳ vào nhà sản xuất và cửa tiệm mà thành phần gia vị phối trộn có khác. Bên cạnh bột ớt (tōgarashi) thường có xay thêm tiêu Nhật sanshō và vừng đen kurogoma, ngoài ra còn có quả cần sa (asa no mi), quả anh túc (keshi no mi), quả quýt Nhật (mikan), lá tía tô (shiso), tảo biển sấy khô (nori), gừng (shōga), vừng trắng (shirogoma), v.v…
Vốn là một phương thuốc Đông y, bột ớt shichimi có tác dụng tiêu độc, giúp cơ thể cường tráng, dạ dày khoẻ mạnh. Hơn nữa, thành phần capsaicin trong bột ớt còn có công dụng tăng cường trao đổi chất cơ bản và đốt mỡ, vô cùng thích hợp với những bạn quan tâm đến sức khoẻ đấy.
Bột ớt bảy vị được rắc lên dùng kèm vô số món ăn như các món mì soba, udon, miso ramen, món cơm như katsudon, oyakodon, gyūdon, món thịt yakitori hay karaage, canh đậu hũ, lẩu mizutaki, súp thịt tonjiru, v.v… Trong các hàng ăn uống cũng hay để sẵn, nếu bạn thấy có bột gia vị màu đỏ thì chắc chắn chính là bột ớt bảy vị shichimi đấy!
Loại gia vị này có thành phần cần sa và anh túc nên khó mà mang theo vào hầu hết tất cả các nước, bạn lưu ý nhé.
Thanh yên (yuzu) hương vị tươi mát
Thanh yên là một loại quả thuộc họ cam quýt. Trong bột ớt shichimi cũng có khi trộn cả vỏ thanh yên sấy khô. Khi dùng làm gia vị, người ta chủ yếu dùng thanh yên đã gọt vỏ. Hương vị tươi mát của thanh yên có tác dụng kích thích khẩu vị. Thế nên loại gia vị này hay đi kèm với các món nước (canh súp dashi), mì udon, món nhắm tsukemono, và rất được ưa chuộng. Có bán cả loại sấy thăng hoa sẵn tiện dụng. Vỏ thanh yên dồi dào vitamin C, tốt cho da dẻ nên các bạn nữ nên dùng nhiều vào nhé!
Bột ớt thanh yên (yuzukoshō)
Gia vị hỗn hợp ớt xanh, vỏ thanh yên trộn lẫn với muối. Mặc dù có tên là koshō (tiêu), nhưng trong thành phần gia vị này không hề chứa tiêu. Vốn là đặc sản vùng Kyushu, ngày nay cũng khá phổ biến trên toàn quốc, dễ dàng mua được trong các siêu thị. Những món lẩu hay sashimi ăn kèm với một chút bột ớt thanh yên sẽ ngon hơn. Thật ra thì cũng không đến nỗi cay lắm, nhưng nếu bạn tỏ ra thích thì không chừng sẽ được mọi người trầm trồ là có vị giác của người lớn đấy ^^. Nhân thể, bản thân mình cũng có vị giác của người lớn đây này! (cười)
Vừng (goma) thực phẩm dưỡng da
Vừng được sử dụng ở nhiều nơi trên thế giới, nhưng tại Nhật đây là loại gia vị phổ biến cho thức ăn thêm phần hương vị. Cả vừng đen (kurogoma) và vừng trắng (shirogoma) đều được ưa chuộng, có khi được giã thành bột ăn. Ở Nhật có loại thực phẩm dùng rắc lên cơm gọi là furikake, trong thành phần hầu như đều có bột vừng. Món muối vừng gomashio thông dụng là gia vị rắc không thể thiếu khi ăn cơm trắng thường cũng như cơm gạo nếp đậu đỏ sekihan. Ngoài ra, vừng có chứa hợp chất sesamin có tác dụng chống oxy hoá nên còn là loại nguyên liệu thực phẩm tuyệt vời để dưỡng da.
Gừng (shōga)
Loại gia vị cực kỳ quen thuộc với người Nhật. Gừng xắt nhỏ bày lên cá kho, ngâm giấm thành món gừng muối chua gari, hoặc là dùng kèm với sushi. Gừng có tính ôn, làm ấm cơ thể nên những năm gần đây đặc biệt được chị em phụ nữ ưa chuộng. Bản thân mình cứ mỗi khi thấy món gari trong sushi là lại không cầm lòng được… (cười)
Hành hoa (negi) thêm sức cho bạn
Thường bày trên các món mì soba, udon và ramen khi ăn, cả súp miso nữa. Hành hoa khi gặp nóng sẽ giảm bớt mùi, mất vị cay, và ngả màu không đẹp nên khi dùng làm gia vị thì nên để sau cùng mới bày lên món ăn. Hành có chứa thành phần sulfur allyl (allyl sulfide), khi xắt nhỏ sẽ tiết ra nhiều hơn. Sulfur allyl giúp tuần hoàn máu tốt hơn và phục hồi sức khoẻ mệt mỏi, các bạn hay mệt mỏi nên ăn hành hoa nhiều vào nhé!
Wasabi – nhiều tác dụng cho sức khỏe
Wasabi là loại gia vị được ưa chuộng cả ở bên ngoài nước Nhật, bạn đã từng ăn hay thấy qua chưa? Hay dùng để chấm sushi và sashimi đấy. Ở nhà mọi người thường dùng wasabi dạng tuýp vì nó tiện lợi và giá rẻ, nhưng để biết được mùi vị đích thực của wasabi thì phải nếm thử loại bào ngay lúc thưởng thức. Wasabi là sản phẩm mài nhuyễn thân cây wasabi (một loài cải Nhật), chỉ sinh trưởng trong môi trường nước sạch. Khi bạn có dịp đến Nhật, nhớ thử trải nghiệm vị ngon của wasabi tươi một lần xem sao nhé! Wasabi có tác dụng kháng khuẩn và chống oxy hoá, thậm chí nghe nói còn làm đẹp da dẻ nữa, vậy nên nếu bạn không dị ứng với vị cay hăng đặc trưng của nó thì hãy ăn thử nha!
Mù tạt vàng (karashi) mùi vị riêng biệt
Để phân biệt với mù tạt nói chung, người ta gọi loại mù tạt nerikarashi dùng trong ẩm thực Nhật Bản là wagarashi (mù tạt Nhật). Ăn kèm với các món oden và nattō là cách dùng phổ biến nhất của loại gia vị này. Mù tạt vàng có vị cay riêng khác với wasabi, rất hợp với các thứ đồ ăn ngâm nước dùng dashi trong oden. Khi mua oden trong cửa hàng tiện lợi nhân viên sẽ hỏi có muốn thêm mù tạt vàng không, bạn cứ mạnh dạn trải nghiệm thử xem! Mù tạt vàng có tác dụng chống oxy hoá và tăng sức đề kháng nên nếu quan tâm đến sức khỏe và làm đẹp, bạn nhớ dùng thử đấy nhé.
Vậy bạn thấy thế nào về các loại gia vị thông dụng ở Nhật? Nào là tốt cho sức khoẻ, tăng thêm hương vị cho món ăn, hoặc là ăn kèm với các món ngon vật lạ, rất nhiều chỗ dùng gia vị đấy các bạn ạ. Nếu có quan tâm đến món nào, bạn hãy thử dùng xem sao nhé!